A seguridade e saúde no traballo deben ser unha prioridade na axenda política

Cun incremento da sinistralidade mortal e grave, do 14,3, urxe un Plan de choque e unha actualización da Lei de prevención

Nos seis primeiros meses xa van rexistrados nesta Comunidade 14.315 accidentes, con 32 falecidos, co segundo índice de incidencia en sinistros mortais máis elevado do Estado

Santiago, 22 de agosto de 2025.- Hai que atallar xa os accidentes laborais. As estatísticas non deixan lugar a dúbidas, esta segue a ser unha das grandes lacras do mercado laboral en Galicia, nos seis primeiros meses do ano, segundo as últimas cifras facilitadas polo Ministerio de Traballo e Economía Social, rexistráronse un total de 14.315 sinistros, con 32 persoas falecidas. Pero é que no 2024 pechado, segundo datos do ISSGA, a sinistralidade mortal, en relación ao 2023, incrementouse nun 14,3%, ao pasar de 56 a 64 sinistros con resultado de morte nesta Comunidade. Tamén é moi preocupante o número de accidentes graves, cun incremento tamén do 14,3%, de 410 rexistrados no 2023 aos 469 de 2024. Se ben é certo que a sinistralidade total baixou nun tímido 0,2%, seguen a resultar inadmisibles 30.359 accidentes rexistrados no 2024. É evidente que algo está a fallar, polo que urxe extremar a vixilancia para que se cumpra a Lei.

As cifras están aí. No ano 2024 rexistráronse en Galicia, segundo os datos publicados polo ISSGA, 30.359 accidentes laborais (xornada e in itinere), o que supón unha tímida baixada dun 0,2% en relación ao 2023, cando eran 30.423 os sinistros rexistrados.

Deste total, 29.826 foron accidentes de carácter leve, 469 graves e 64 mortais.

Segundo o lugar no que tivo lugar o sinistro, a maioría, 27.146, prodúcense na xornada laboral e 3.213 “in itinere”. Dos mortais, 58 son en xornada e 6 “in itinere”; dos leves, 26.674 en xornada e 3.152 “in itinere”; e dos graves, 414 en xornada e 55 “in itinere”.

Por sectores (excluíndo os “in itinere” que non son desagregados polo ISSGA), o servizos é o que máis sinistros rexistrou, 14.278; seguido da industria, 6.793; construción, 4.267; agricultura, 1.157; e pesca, 651. En canto aos mortais, destacan as 23 persoas falecidas no sector servizos. Na agricultura rexistráronse 7 mortes, 9 na industria, 12 na construción e 7 na pesca. En canto aos graves, os máis numerosos foron nos servizos, 177; 108 na construción; 71 na industria; 33 na agricultura; e 25 na pesca.

Territorialmente (agora si cos “in itinere” que o ISSGA si detalla), é a provincia da Coruña a que máis accidentes rexistrou, 13.150( 13.170 no 2023) e con 22 mortais (24 no 2023). Pontevedra rexistrou 10.780 (10.662 no 2023), con 27 mortais (18 no 2023); Lugo, 3.161( 3.277 no 2023), con 13 falecidos (8 no 2023); e Ourense, 3.268 (3.314 no 2023), con 2 persoas mortas (6 no 2023).

Infartos e outras patoloxías non traumáticas, un ano máis, son as causas que ocasionan máis accidentes mortais. Urxen medidas que reduzan os riscos psicosociais

Dentro dos accidentes laborais mortais en xornada, 58, 53 onde o home foi a vítima e 5 no caso das mulleres, (excluíndo os “in itinere” porque o ISSGA tampouco fai esta desagregación), 26 producíronse por infartos e outras patoloxías non traumáticas. Neste senso, UGT-Galicia demanda políticas que atendan á redución da incidencia dos riscos psicosociais entre a poboación traballadora, xa que tanto os infartos como os derrames cerebrais son patoloxías asociadas a este tipo de riscos laborais. Tamén hai que destacar que 11 mortes producíronse por choques ou golpes contra obxectos en movemento.

7 foron as persoas falecidas por caídas ou golpes con esmagamentos contra obxectos inmóbiles. 10 mortes foron ben por amputacións ou atrapamentos. Dous por contacto coa corrente eléctrica, lume ou substancias perigosas. E unha morte por afogamento ou sepultamento e outra por contacto con axente cortante ou punzante.

Galicia está entre as catro comunidades autónomas con índices de incidencia máis elevados en sinistros mortais

En canto ó índice de incidencia, en Galicia este situouse, segundo o ISSGA, en 2.588,54, baixando un 1,97% en relación ao ano 2023. E no relativo aos accidentes mortais, foi no 2024 do 5,53 (4,84 no 2023), destacando o 43,66 da pesca ou o 21,61 da agricultura. Para facer a comparativa co resto das comunidades autónomas, hai que ir aos datos do Ministerio de Traballo. A cifra galega é das máis elevadas (5,53), moi por enriba da media nacional, 3,17. De feito, Galicia só se ve superada, en índice de incidencia de sinistros mortais, por Castela A Mancha, 6,61; Estremadura, 5,83; ou Navarra, 6,96.

En canto á sección de actividade económica, segundo datos do Ministerio de Traballo e excluídos os “in itinere”, xa que non os ofrece, no 2024 nesta Comunidade, a industria manufactureira é a que máis sinistros rexistrou, 6.243. Seguida esta da construción, 4.282; comercio ao por maior e menor e reparación de vehículos, con 3.567 sinistros; actividades administrativas e servizos auxiliares, 2.529; ou transporte e almacenamento, 2.041.

Preocupa o forte incremento dos sinistros mortais e graves na contratación temporal

Se se fai unha análise da sinistralidade laboral no ano 2024 en Galicia, en relación ao 2023, segundo a modalidade de contratación, preocupa o forte incremento dos accidentes mortais e dos graves na contratación temporal. Nos mortais pasouse de 3 sinistros no 2023 aos 8 de 2024, o que supón un aumento do 166,67 por cento. No caso dos graves, no 2023 foron 33, fronte a 47 no 2024, o que supón un incremento do 42,42%. Aínda que a reforma laboral está a diminuír fortemente a modalidade de contratación temporal, hai que seguir traballando nesta liña para reducila a mínimos.

UGT denuncia a infradeclaración das enfermidades profesionais, sobre todo, nos cancros de orixe laboral, con tan só 9 comunicacións en todo o 2024

Mención aparte merecen as enfermidades profesionais, con tan só 894 casos rexistrados en Galicia no 2024 con baixa e 586 sen baixa, o que evidencia a súa infradeclaración. Deste total, 648 corresponden ó denominado grupo II (enfermidades causadas por axentes físicos). Estas son as que ocasionan baixa. E, sen baixa, 452. Séguenlle os 139 casos do grupo IV (enfermidades causadas por inhalación de substancias e axentes), ás que lle hai que sumar 52 sen baixa. 34 do grupo I (axentes químicos) e 31 sen baixa. 31 do III (axentes biolóxicos) e 20 sen baixa. 38 do V (enfermidades profesionais da pel) con 26 sen baixa. E 9 do grupo VI, enfermidades profesionais causadas por axentes carcinóxenos. Por sectores, os que máis acumulan son industria, con 663 (sumadas as de baixas e sen baixa), seguida do sector servizos, con 638.

Para UGT, o procedemento de notificación e o rexistro son inoperantes, privando ás persoas traballadoras do recoñecemento da orixe laboral da súa enfermidade e do acceso ás prestacións ás que ten dereito. Ademais de ter un impacto directo na prevención porque o que non se rexistra non existe e, polo tanto, non se adoptan medidas preventivas. E, se nalgún tipo de patoloxías é especialmente escandalosa a súa infradeclaración é no caso dos cancros de orixe laboral. No 2024 tan só comunicáronse 9 casos do grupo VI (enfermidade profesional causada por axentes carcinóxenos). Isto contrasta coa estimación de que en España anualmente falecen 8.700 homes e 850 mulleres por cancros debidos a exposicións laborais.

Galicia, nos seis primeiros meses do ano 2025 xa rexistra 32 falecidos, co segundo índice de incidencia de sinistros mortais máis elevado do Estado

Nos seis primeiros meses de 2025, segundo os datos do Ministerio de Traballo, Galicia rexistrou un total de 14.315 sinistros (incluídos os “in itinere”). Destes, 14.062 foron leves; 221 graves; e 32 resultaron mortais. Así, Galicia foi a quinta Comunidade con máis falecidos, por enriba estarían Andalucía, Cataluña, Madrid e Valencia, todas elas con moita máis poboación asalariada. De feito, Galicia rexistra o segundo índice de incidencia de sinistros laborais mortais máis elevado (onde se relacionan o número de sinistros co número de traballadores), de 0,442 puntos, moi por enriba dos 0,238 da media estatal, e só superada por La Rioja.

Por provincias, A Coruña rexistrou 6.352 sinistros; Pontevedra, 4.957; 1.514, Ourense; e 1.487, Lugo.

En relación ao mesmo período do ano anterior, rexístrase un incremento da sinistralidade do 1,53%, ao pasar dos 14.098 accidentes de hai un ano aos 14.315 de 2025.

Nos seis primeiros meses do ano a industria manufactureira foi a que máis accidentes rexistrou, 3.164; seguida da construción, con 1.975; do comercio e reparación de vehículos, con 1.774; e actividades administrativas e servizos auxiliares, con 1.250. Todas estas actividades por enriba dos 1.000 sinistros laborais rexistrados.

O Ministerio tamén desglosa os índices de incidencia por sectores de actividade, o que nos dá unha idea máis próxima da sinistralidade ao relacionala co número total de asalariados nesta actividade. Segundo isto, nos seis primeiros meses do ano, en Galicia a construción é o sector que rexistra un maior índice de incidencia, de 401,5; seguido da industria, 376,1; agrario, 284; e servizos, 143,7.

Desde UGT-Galicia consideramos que estas elevadas cifras evidencian que a seguridade e saúde no traballo segue sendo unha materia pendente nas empresas. Non hai un cumprimento real, senón máis ben formal, para cubrir o expediente. E iso non é prevención.

É urxente que se actúe para garantir a protección da seguridade e da vida da clase traballadora. É moi preocupante que nunha sociedade como a galega se produza o falecemento de 64 persoas traballadoras nun ano. Son cifras intolerables.

É evidente que a Lei de Prevención de Riscos Laborais non conseguiu un dos seus principais obxectivos como é o de que a prevención de riscos laborais intégrese no sistema xeral de xestión da empresa.

Por iso, é necesario actualizar a Lei de Prevención ás novas realidades do mundo do traballo, fortemente influído polas transicións demográfica, climática e dixital. Os traballos nas mesas de diálogo social deben impulsarse decididamente buscando garantir a protección da seguridade e saúde das persoas traballadoras.

Entre as propostas de UGT para esta norma, destacan: a creación dunha figura similar á do Delegado/a Territorial de Prevención de Riscos Laborais, pero a nivel estatal; a articulación de maiores garantías de cumprimento da normativa en materia preventiva asignando maiores recursos para a Inspección de Traballo, así como para a Fiscalía de Seguridade e Saúde no Traballo; a creación de Xulgados especializados en materia de seguridade e saúde no traballo; a mellora da protección da saúde mental das persoas traballadoras; o desenvolvemento dunha lexislación diferenciada dos riscos psicosociais de orixe laboral; e que as patoloxías relacionadas coa exposición a riscos psicosociais inclúanse na listaxe de enfermidades profesionais. Ademais, que se introduza a obrigación de realizar protocolos de violencia e acoso, así como que se realice unha revisión da normativa preventiva para dotala de perspectiva de xénero.

Do mesmo xeito, desde UGT-Galicia reclamamos a necesidade de mellorar os protocolos empresariais para a prevención de riscos laborais ante fenómenos meteorolóxicos adversos, especialmente en situacións de altas temperaturas e ante a emerxencia climática que estamos a vivir. Isto inclúe a elaboración de protocolos específicos, a formación dos traballadores sobre os riscos e medidas de prevención e a adaptación das condicións laborais para garantir a seguridade e saúde dos e as traballadoras.

UGT-Galicia tamén insta aos partidos políticos a que se comprometan a que a seguridade e saúde no traballo sexa unha prioridade na súa axenda. A prevención de riscos laborais e o coidado da saúde laboral debe ser materia prioritaria nas mesas de diálogo social, tanto a nivel do Estado como en Galicia e tamén urxe un plan de choque negociado cos axentes sociais.